نمازهای جمعه ايران معمولاً ويترين نمايشی رژيم است. در همين جايگاه بود که آيت الله علی خامنه ای رهبر عالی ايران، يک ماه پيش خطاب به صدها هزاران نفر از معترضان به سرقت انتخاباتی  گفت به حضور در خيابان ها پايان دهند. با اين حال، تظاهرات بيشتری به راه افتاد و خون های بيشتری هم ريخته شد. نماز جمعه ديروز به هر چيزی جز صحنه نمايش برای رهبر ايران و رئيس جمهور مستأصل او محمود احمدی نژاد شباهت داشت.

هاشمی رفسنجانی رئيس جمهور سابق و جدی ترين رقيب آيت الله خامنه ای، در کانون توجه قرار گرفته است. ميرحسين موسوی نامزدی که ادعای پيروزی بر محمود احمدی نژاد را کرده، در صفوف شرکت کنندگان بود. مهدی کروبی روحانی اصلاح طلب نيز آنجا بود. هرچند سخنان آقای رفسنجانی به طور زنده از تلويزيون دولتی پخش نمی شد، اما خيلی زود راه خود را در راديو، وبلاگ ها و تويترهای فارسی و انگليسی پيدا کرد. اکنون اين سه نفر، يک بلوک مخالف علنی و قدرتمند را تشکيل داده اند.

هيچکس نمی داند اتفاق بعدی در ايران چيست اما دست کم می توان گفت اکنون تمام بازيگران اصلی در صحنه حضور دارند. در صورت ادامه بحران جاری، دو نتيجه گيری کلی قابل تصور است. اول اينکه، رهبر عالی ايران، برتری و مقام خود را از دست داده است. وی در خطبه های نماز جمعه تاريخی ماه گذشته، تعداد زيادی از مخاطبان خود را از دست داد. او ديگر آن چهره نگهبان انقلاب، حافظ معيارهای اسلامی و يا حتی سياستمداری که بتواند ميان منافع گروه های رقيب توازن برقرار کند، نيست. آيت الله خامنه ای با اعلام اينکه حاشيه اطمينان پيروزی احمدی نژاد به قدری زياد بوده که تصور وقوع تقلب را از ذهن دور می کند، خود را پشتيبان نامزد بحث انگيز انتخاباتی ايران معرفی کرد. درحاليکه جنبش گسترده مردم با شليک گلوله و گازهای اشک آور سرکوب می شد، او خود را در چشم مردمی که زمانی شهروندان وفادار بودند، به صورت انسانی سرگردان به نمايش گذاشت. او با کنار نماندن از گرداب اختلافات موجود، دست به اشتباهی بزرگ و احتمالاً جبران ناپذير زده است.

نتيجه گيری دوم اين است که اگر رژيم تن به تغيير ندهد، قدرت تشکيلات آن رو به افول خواهد گذاشت. هرچند پيام آقای رفسنجانی به اندازه کافی روشن بود و وی آشکارا پذيرفت کشور در بحران است و خواهان اتحاد و آزادی بازداشت شدگان سياسی شد، اما اهميت خطبه های روز جمعه وی تنها به سخنانش خلاصه نمی شود. مسأله مهم، نحوه ترتيب يافتن حملات او عليه حاکمان امروز بر اساس ارزش های بنيادين جمهوری اسلامی و ديدگاه های آيت الله خمينی رهبر فقيد ايران است.  وقتی رفسنجانی گفت آيت الله خمينی هيچوقت ارتباط خود با مردم را قطع نکرد، کاملاً معلوم بود امروز چه کسی اين ارتباط را قطع کرده است. همانطور که يکی از شاهدان ذکر کرده، به نظر می آمد اکنون هاشمی مشغول انجام وظايف رهبری است. ممکن است بتوان آرامش را به کمک زور در خيابان های تهران حکفرما کرد، اما چالش برخواسته از سخنان رفسنجانی تا مدت ها ادامه خواهد يافت.

منبع